به گزارش گروه فرهنگی قدس آنلاین، نشست خبری دوازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد با حضور محمدرضا شرفی خبوشان دبیر علمی و مهدی قزلی دبیر اجرایی جایزه صبح روز دوشنبه ۱۲ آذرماه در محل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد.

در ابتدای این نشست قزلی با ارائه آماری از وضعیت این دوره جایزه جلال اظهار کرد: اعضای هیأت علمی (از سوی دبیر هیأت امنای جایزه پیشنهاد می‌شوند و پس از تایید اکثریت اعضا از رئیس هیأت امنا حکم عضویت در هیأت علمی جایزه را دریافت می‌کنند) و شامل منیژه آرمین، مریم برادران، حمیدرضا شاه‌آبادی و محمدرضا شرفی خبوشان(دبیر علمی) است.

معرفی داوران و آثار بخش رمان و داستان بلند

وی در ادامه با اشاره به داوران بخش رمان و داستان بلند گفت: هادی خورشاهیان، احسان رضایی، شهریار عباسی از داوران این بخش هستند و نامزدها نیز (شامل بی­کرانگی/ مهدی ابراهیمی لامع / نیماژ)، (دور زدن در خیابان یکطرفه/ محمدرضا مرزوقی/ ثالث)، (روزها و رویاها/ پیام یزدانجو/ چشمه، فوران/ قباد آذرآیین / هیلا)، (ما را با برف نوشته‌اند/ نسیم توسلی/ آگه)، (وضعیت بی‌عاری/ حامد جلالی/ شهرستان ادب) است.

قزلی افزود: خسرو باباخانی، احسان عباسلو و علی‌اصغر عزتی پاک داوران بخش مجموعه داستان کوتاه هستند و نامزدهای این بخش شامل (افتاده بودیم در گردنه‌ی حیران/ حسین لعل بذری/ نیماژ)، (قم رو بیشتر دوست داری یا نیویورک؟/ راضیه مهدی­زاده/ هیلا)، (قنادی ادوارد/ آرش صادق­بیگی/ مرکز)، (گرنوشته/ مسعود سلطانی/ سوره مهر)، (مشت خالی گل یا پوچ/ ماندانا جعفری/ یوشا)، (هفت گنبد/ محمد طلوعی/ افق) است.

وی تاکید کرد: همچنین داوران بخش مستندنگاری میثم امیری، مرتضی سرهنگی و ساسان ناطق هستند و نامزدهای این بخش نیز (اردوگاه اطفال/ احمد یوسف‌زاده/ انتشارات سوره مهر)، (دست نیافتنی/ علی‌رضا حیدری، طاها صفری/ نشر گلگشت)، (سرزمین خارج از نقشه/ علی نورآبادی/ موسسه انتشارات قدیانی)، (قطارباز، ماجرای یک خط/ احسان نوروزی/ نشر چشمه)، (نقاشی قهوه‌خانه؛ خاطرات کاظم دارابی متهم دادگاه میکونوس/ محسن کاظمی/ انتشارات سوره مهر) است.

وی افزود: همچنین در بخش نقد ادبی مریم حسینی، ابوالفضل حرّی و محمدرضا سنگری داوری خواهند کرد و نامزدها شامل (بومی­ سازی رئالیسم جادویی در ایران/ محمد حنیف، محسن حنیف/ انتشارات علمی و فرهنگی)، (تحلیل سوژه در ادبیات داستانی پسامدرن ایران/ فرزاد کریمی/ انتشارات روزنه)، (درباره مانایی و میرایی، مجموعه نقد ادبیات داستانی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس/ احمد شاکری/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)، (دوره­ بندی در تاریخ ادبی/ ناصرقلی سارلی/ نشر خاموش)، (رمان اسطوره­ای، نقد و تحلیل جریان اسطوره­ گرایی در رمان فارسی / سیدعلی قاسم­زاده، سعید بزرگ بیگدلی/ نشر چشمه) است.

نگاهی به آمار کتاب‌ها و نامزدها

قزلی در بخش دیگری از سخنان خود به آمار کتاب‌ها و نامزدها اشاره کرد و گفت: براساس فهرست خانه کتاب آثار چاپ اوّل سال ۱۳۹۷ در حوزه داستان نزدیک به ۱۲۰۰ عنوان بود اما به دلیل عدم انطباق برخی آثار با شرایط آیین‌نامه‌ای جایزه جلال ازجمله نوبت انتشار، موضوع کتاب، ترجمه یا گردآوری بودن کتاب، آثاری که پیش از این در انتشاراتی دیگر به چاپ رسیده‌اند و .... تعدادی از کتاب‌ها در همان مرحله اول توسط دبیرخانه و زیر نظر دبیر علمی از حضور در فرآیند داوری حذف شدند. بنابراین آثار رسیده به دبیرخانه که شرایط حضور در این رویداد ادبی را داشته و مورد بررسی و داوری قرار گرفتند ۵۴۵ عنوان کتاب بود که از این تعداد ۲۳۲ عنوان کتاب در بخش رمان و داستان بلند، ۱۰۴ عنوان در بخش مجموعه داستان کوتاه، ۱۵۳ عنوان کتاب در بخش مستندنگاری و  ۵۶ عنوان کتاب در بخش نقد ادبی داوری شدند.

وی درباره میانگین سنی نویسندگان نامزد شده در این دوره جایزه جلال گفت: میانگین سنی ۴۶ سال است و از میان ۲۶ نویسنده و ۲۳ عنوان کتاب نامزد شده ۳۵ درصد (۹ نفر) آنان کمتر از ۴۰ سال سن دارند.

آمار جوایز دوره های پیشین

وی با اشاره به آمار جوایز دوره های پیشین گفت: در پنج دوره اخیر (دوره هفتم تا یازدهم) آثار منتشرشده از ۲۲ ناشر از جایزه جلال جایزه گرفته‌اند. آثار نشر چشمه ۴ بار موفق به دریافت جایزه شده‌اند و آثار نشرهای نی، مرکز، سوره مهر، نیماژ و هرمس هرکدام ۲ بار و نشرهای دیگر(از بین ۲۲ نشر) تنها یک بار برنده جایزه جلال شده‌اند. در این دوره هم‌چنین از میان ۲۳ عنوان کتاب نامزد شده، نشرهای چشمه و سوره مهر هر کدام با ۳ عنوان کتاب بیشترین تعداد نامزدی را داشته‌اند.

قزلی افزود:  ۵ نویسنده از ۲۶ نویسنده نامزد در این دوره «اثر اولی» محسوب می‌شوند: (حامد جلالی/  وضعیت بی‌عاری/ شهرستان ادب)؛ (حسین لعل بذری/ افتاده بودیم در گردنه‌ی حیران/ نیماژ)؛ (مسعود سلطانی/ گرنوشته/ سوره مهر)؛ (ماندانا جعفری/ مشت خالی گل یا پوچ / یوشا)؛ (علی نورآبادی/ سرزمین خارج از نقشه/ موسسه انتشارات قدیانی) بودند. همچنین نام چهار نشر یوشا، هیلا، گلگشت و انتشارات قدیانی برای اوّلین بار است که در میان نامزدهای جایزه جلال دیده می‌شود. همچنین تنها دکتر حسین پاینده- نامزد نقد ادبی این دوره و آرش صادق‌بیگی- نامزد داستان کوتاه این دوره- هستند که پیش از این نامزد جایزه جلال بوده اند. دکتر پاینده در (دوره هفتم) و آرش صادق بیگی در(دوره نهم).

آمار هیئت علمی و داوران

دبیر اجرایی دوازدهمین جایزه ادبی جلال با اشاره به آمار هیئت علمی و داوران عنوان کرد: در شش دوره اخیر جایزه جلال (دوره هفتم تا دوازدهم) ۵۴ نفر ظرفیت در هیأت علمی وجود داشته است که ۳۵ نفر در این جایگاه حضور پیدا کرده‌اند(۶۴ درصد بدون تکرار)؛ این در حالی است که در شش دوره ابتدایی (دوره اول تا ششم) تنها از ۱۶ نفر برای حضور در جایگاه هیأت علمی استفاده شده است(۲۹ درصد). همچنین در شش دوره اخیر جایزه جلال (دوره هفتم تا دوازدهم) ۷۲ نفر ظرفیت برای حضور در جایگاه داوری وجود داشته است که ۵۲ نفر از سوی هیأت‌های علمی به عنوان داور انتخاب و معرفی شده‌اند(۷۲ درصد). این در حالی است که در شش دوره ابتدایی (دوره اول تا ششم) تنها در دو دوره اسامی داوران اعلام شده و در چهار دوره دیگر فهرست داوران هرگز به رسانه‌ها و جامعه‌ ادبی اعلام نشده است.

قزلی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: می‌خواستیم امسال برای پنجاهمین سال درگذشت جلال آل احمد یک ویژه برنامه داشته باشیم که البته هنوز هم مشخص نیست بتوانیم آن را اجرا کنیم اما کارهای مربوط به اختتامیه در جریان است.

وی همچنین درباره مبلغ جایزه جلال گفت: پیرو مصوبه شورای هیأت امنای جایزه جلال قرار بر این شد جایزه این رویداد فرهنگی همسنگ و هم اندازه جایزه کتاب سال باشد.

قزلی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به نظر هیأت امنای جایزه جلال درباره این جایزه اظهار کرد: با توجه به مصوبه شورای انقلاب فرهنگی و آیین نامه جلال موعد انتخاب دبیر علمی و هیأت علمی هماهنگی های لازم را انجام می‌دهیم و مصوبه آنها را هم در نظر می‌گیریم. گزارش‌ها را هم هرساله ارسال می‌کنیم و این گزارش ها در شورای فرهنگ و هنر ومعماری ثبت و مطالعه می‌شود و تاکنون هم نظری درباره آنها نداشته‌اند. ضمن این که رییس هیأت امنای جایزه جلال شخص وزیر ارشاد است که در جریان ریز اتفاقات قرار می‌گیرد و از آن مطلع است اما ما هم علاقه‌مندیم یک جلسه با هیأت امنا داشته باشیم و نکاتی را به آنها منتقل کنیم که می‌تواند به فرایند اجرایی شدن جایزه جلال کمک کند.

قزلی تاکید کرد: شبهاتی درباره حضور مرتضی سرهنگی در جمع داوران دوره دوازدهم جایزه جلال مطرح شد که با توجه به سلیقه و علاقه ایشان به حوزه جنگ و محل کارشان یعنی سوره مهر این شبهه برای برخی پیش آمد که سنگینی نگاه ایشان روی داوری آثار باشد. آقای سرهنگی در دوره دهم هم داور جایزه بوده و در دوره دهم هیچ یک از برگزیدگان و آثار اصلاً جنگی و از سوره مهر نبودند.

در ادامه شرفی خبوشان نیز با اشاره به اهمیت بازخوردهای مخاطبان درباره انتخاب کتاب ها عنوان کرد: سعی ما این است که در داوری‌ها به نکات مختلفی توجه داشتیم، از جمله اینکه یک کتاب پس از انتشار چه بازخوردهایی داشته و چه قشری با آن سروکار داشته‌اند. علاوه بر این برای ما مهم است که داوران چه نگاهی دارند و قطعاً اگر نگاه علمی و ادبی همه آنها یکسان باشد اتفاق خوبی در انتخاب آثار رخ نمی‌دهد. ضمن این که باید به نگاه جامعه، مطبوعات و دانشگاهیان به اثر هم توجه کنیم و با دیدی فراگیر و با اتکا به فرم و ساختار دست به انتخاب اثر برگزیده بزنیم.

انتهای پیام/